Spójne nazewnictwo leków w języku polskim – jakie są zasady?
Każdy produkt leczniczy posiada swoją nazwę. Na opakowaniu zazwyczaj widnieje oryginalna, handlowa nazwa leku. Zupełnie inaczej sprawa przedstawia się natomiast w przypadku języka mówionego i pisanego – od lat obserwuje się bowiem sporą dowolność w zakresie polskiej transkrypcji nazw leków, które bardzo często są spolszczane i zapisywane w różny sposób. Istnieją jednak obowiązujące zasady tworzenia nazw produktów leczniczych, które powinien znać każdy tłumacz.
Problem z polskimi nazwami popularnych produktów leczniczych
Mimo tego, że już od wielu lat istnieją ściśle określone zasady nazewnictw leków w języku polskim, w dalszym ciągu spotkać się można z bardzo różniącym się niekiedy ich zapisem. Wynika to z własnych reguł obowiązujących w poszczególnych ośrodkach wydawniczych oraz braku konsekwencji w zakresie stosowania nazw leków w języku polskim ze strony polskich władz nadzoru farmaceutycznego i Urzędu Rejestracji Leków.
W wyniku tych czynników, w publikacjach bardzo często spotkać się możemy z odmiennymi zapisami nazw produktów leczniczych, które mogą różnić się w zależności od publikacji. Taka praktyka niesie za sobą jednak pewne poważne konsekwencje – wprowadza przede chaos informacyjny wśród pacjentów, którzy mogą zostać wprowadzeni w błąd i otrzymać niewłaściwy wyrób medyczny. Także lekarze nie zawsze stosują się do tych reguł lub błędnie z nich korzystają.
Przede wszystkim warto rozróżnić nazwy handlowe i międzynarodowe leków. Nazwy handlowe nie ulegają formalnemu spolszczeniu, jeśli więc występują w publikacjach naukowych, powinny zostać umieszczone tuż obok nazwy międzynarodowej (np. nazwą handlową jest aspiryna, z kolei międzynarodową kwas acetylosalicylowy, podobnie jak walidol i izowalerianian mentylu). Ma to na celu skonkretyzowanie produktów oraz odróżnienie tego właściwego od innych leków obecnych na rynku, kojarzonych z tą samą nazwą handlową.
System zasad tworzenia nazewnictwa leków
W 1993 r. Komisja Nazewnictwa Polskiego Towarzystwa Farmakologicznego wprowadziła spójny system zasad tworzenia nazewnictwa leków. Jest to obecnie jeden z najlepszych opracowanych systemów kodyfikacyjnych nazw leków, z którego zasadami warto się zapoznać bliżej, przez użyciem nazw leków w artykułach czy różnego rodzaju publikacjach. System ten fonetyzuje nazwy leków w języku narodowym i zgodnie z nim poprawny zapis leku Validol w języku polskim to także walidol.
Stworzenie spójnego systemu miało na celu znalezienie złotego środka pomiędzy zwolennikami zachowania form anglojęzycznych nazw handlowych oraz osobami optującymi za całkowitym ich spolszczeniem. Warto tu wymienić jedną kluczową zasadę, którą znaleźć można w systemie zasad tworzenia nazewnictwa leków. Mówi ona, że wszystkie międzynarodowe nazwy leków powinny być fonetyzowane w języku ojczystym, a nie unaradawiane – celem tego działania jest bowiem zachowanie ich oryginalnego brzmienia.
Pomimo tego, tłumaczenie nazw leków nadal pozostaje sporym wyzwaniem. Często spotykane są także odstępstwa od obowiązujących zasad oraz brak konsekwencji w zakresie zapisu nazw produktów leczniczych, co wymaga od pacjentów i lekarzy zachowania ostrożności.
